Op 1 april 2025 stortte een flink deel van de westelijke oever van het Valkenburgse Meer bij Katwijk in. Een wandelpad en zelfs een aantal bomen verdwenen in het water. Dit heeft grote gevolgen voor het Smalspoormuseum. De westoever is voorlopig verboden terrein, zodat ook de stoomtreinen er niet langs kunnen. Zwemmen of surfen is voorlopig niet toegestaan. De rand van het meer, dat nu groter is geworden, heeft het spoor tot 3 meter genaderd. De brandweer heeft zorgen over de veiligheid, omdat er ter plaatse ook een grote gasleiding en elektriciteitskabel liggen. Het ziet er niet naar uit dat op korte termijn de oever hersteld kan worden. De oever is nogal steil en het meer is op sommige punten wel 30 meter diep. Of het er mee te maken heeft, wordt nog onderzocht, maar juist op 1 april was de zandwinning weer hervat. In 2008 heeft het Hoogheemraadschap al gewaarschuwd voor zogenaamde zettingsvloeiingen. Dat is het wegstromen van een slappe zandlaag, dat zich gedraagt als een soort drijfzand. In opdracht van de gemeente Katwijk, die al jaren probeert de zandwinning te stoppen, heeft kennisinstituut Deltares heeft al
onderzoek gedaan en tussentijds gerapporteerd. Hierin worden de zettingsvloeiingen genoemd. Verwacht wordt dat de over nog verder zal afkalven. Er is al wel een nooddijk van 350 meter breed aangelegd. Om in de toekomst weer te kunnen rijden zou het spoor wellicht in westelijke richting verlegd moeten worden. Gelukkig reden op het moment van de afkalving er geen treinen.
Tekst: Ton Oosterom
